มาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 46 (ปรับปรุง 2550)

เรื่อง

ส่วนได้เสียในการร่วมค้า

คําแถลงการณ

มาตรฐานการบัญชีฉบับนี้ไดปรับปรุงให้เป็นไปตามมาตรฐานการบั ญชีระหว่างประเทศ ฉบับที่ 31 เรื่อง ส่วนได้เสียในการร่วมค้า พ.ศ. 2549 (IAS 31 “Interests in Joint Ventures” (revised 2006))

ขอบเขต

1. มาตรฐานการบัญชีฉบับนี้ใหถือปฏิบัติ กับการบัญชี สําหรับส่วนได้เสียในการร่วมค้าและการรายงานเกี่ยวกับสินทรัพย หนี้สิน รายไดและค่าใช้จ่ายของการร่วมค้าในงบการเงินของผู้ร่วมค้าและงบการเงินของผู้ลงทุนในการร่วมค้า โดยไม่คํานึงถึงโครงสร้างหรือรูปแบบการดําเนินงานของการร่วมค้านั้น อย่างไรก็ตาม มาตรฐานการบัญชีฉบับนี้ ไม่ให้ ถือปฏิบัติกับส่วนได้เสียของผู้ร่วมค้าในกิจการที่ควบคุมร่วมกันซึ่งถือโดยข้อใดข้อหนึ่งต่อไปนี้

1.1 กิจการร่วมลงทุน (Venture Capital Organisations)

1.2 กองทุนรวม หน่วยลงทุน และกิจการที่มีลักษณะคล้ายคลึงกัน รวมถึงกองทุนประกันภัยซึ่งมี

ลักษณะของเงินลงทุน (Investment-Linked Insurance Funds) ซึ่งผู้ลงทุนจัดประเภทเริ่มแรกของเงินลงทุนตามข้อ 1.1 และ 1.2 ข้างต้นเป็นหลักทรัพย์เพื่อค้าและบันทึกบัญชี ผู้ลงทุนต้องรับรู้รายการเงินลงทุนดังกล่าวด้วยมูลค่ายุติธรรมตามที่ กําหนดในมาตรฐานการบัญชี เรื่อง การรับรู้และการวัดมูลค่าตราสารการเงิน (เมื่อมีการประกาศใช ) และรับรู้การเปลี่ยนแปลงในมูลค่ายุติธรรมเป็นกําไรหรือขาดทุนทันทีในงวดบัญชีที่มีการเปลี่ยนแปลง

2. ผู้ร่วมค้าซึ่งมีส่วนได้เสียในกิจการที่ควบคุมร่วมกันไดรับการยกเว้นไม่ต้องปฏิบัติตามย่อหน้าที่ 6

(วิธีรวมตามสัดส่วน) และย่อหน้าที่ 8 (วิธีส่วนได้เสีย) เมื่อเป็นไปตามเงื่อนไขข้อใดข้อหนึ่งดังต่อไปนี้

2.1 ส่วนได้เสียดังกล่าวได้มาและถือไวเพื่อขายตามมาตรฐานการบัญชี เรื่อง สินทรัพย์ไม่หมุนเวียน

ที่ถือไวเพื่อขายและการดําเนินงานที่ยกเลิก (เมื่อมีการประกาศใช)

2.2 ข้อยกเว้นในย่อหน้าที่ 5 ของมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 44 (ปรับปรุง 2550) เรื่อง งบการเงิ น

รวมและงบการเงินเฉพาะกิจการ อนุญาตใหบริษัทใหญซึ่งมีส่วนไดเสียในกิจการที่ควบคุมร่วมกันไม่ต้องนําเสนองบการเงินรวม

2.3 มีลักษณะตามข้อกําหนดทุกข้อต่อไปนี้

2.3.1 ผู้ร่วมค้ามีฐานะเป็นบริษัทย่อยซึ่งถูกกิจการอื่นควบคุมอยูทั้งหมด หรือเป็นบริษัทย่อยซึ่ง

ถูกกิจการอื่นควบคุมบางส่วน โดยที่ผู้ถือหุ้นกิจการอื่นนั้นรวมทั้งผู้ถือหุ้นที่ไม่มีสิทธิ

ออกเสียงได้รับทราบและไม่คัดค้านในการที่ผู้ร่วมค้าไม่ใช้วิธีรวมตามสัดส่วนหรือวิธีส่วนได้เสีย

2.3.2 ตราสารทุนหรือตราสารหนี้ของผู้ร่วมค้าไม่มีการซื้อขายในตลาดสาธารณะ (ไม่ว่าจะเป็น

ตลาดหลักทรัพยในประเทศหรือต่างประเทศ หรือการซื้อขายนอกตลาดหลักทรัพย

รวมทั้งตลาดในท้องถิ่นและในภูมิภาค)

2.3.3 ผู้ร่วมค้าไม่ได้นําส่งหรืออยู่ในกระบวนการของการนําส่งงบการเงินของกิจการใหแก

สํานักงานคณะกรรมการกํากับหลักทรัพยหรือหน่วยงานกํากับดูแลอื่นเพื่อวัตถุประสงค

ในการเสนอออกขายหลักทรัพยใดๆ ในตลาดสาธารณะ

2.3.4. บริษัทใหญ่ในลําดับสูงสุดหรือบริษัทใหญในระหว่างกลางของผู้ร่วมค้านั้นไดจัดทํา

งบการเงินรวมเผยแพร่เพื่อประโยชน ต่อสาธารณชนซึ่งเป็นไปตามมาตรฐานการบัญชีที่

รับรองทั่วไปแล้ว

คํานิยาม

3. คําศัพทที่ใชในมาตรฐานการบัญชีฉบับนี้มีความหมายโดยเฉพาะ ดังนี้

การควบคุม หมายถึง อํานาจในการกําหนดนโยบายทางการเงินและการดําเนินงานของ

กิจกรรมเชิงเศรษฐกิจเพื่อใหได้รับประโยชนจากกิจกรรมนั้น

วิธีส่วนได้เสีย หมายถึง วิธีการบัญชีสําหรับผู้ร่วมค้าในกิจการที่ควบคุมร่วมกันโดยบันทึก

ส่วนได้เสียในการร่วมค้าเริ่มแรกด้วยราคาทุน และปรับปรุงด้วยการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นภายหลัง

ในสินทรัพย์สุทธิของกิจการที่ควบคุมร่วมกันตามสัดส่วนของผู้ร่วมค้า กําไรหรือขาดทุนของ

ผู้ร่วมค้า รวมส่วนแบ่งในผลการดําเนินงานของกิจการที่ควบคุมร่วมกันตามสัดส่วนของผู้ร่วมค้า

ผู้ลงทุนในการร่วมค้า หมายถึง บุคคลหรือกิจการที่เข้าร่วมในการร่วมค้าและไม่มีอํานาจควบคุม

ร่วมในการร่วมค้านั้น

การควบคุมร่วม หมายถึง การมีส่วนร่วมในการควบคุมกิจกรรมเชิงเศรษฐกิจตามที่ตกลงไวใน

สัญญา และการควบคุมร่วมดํารงอยู่ต่อเมื่อการตัดสินใจเชิงกลยุทธทางการเงินและการดําเนิ นงาน

ในกิจกรรมเชิงเศรษฐกิจต้องไดรับความเห็นชอบเป็นเอกฉันทจากผู้ร่วมค้าซึ่งมีส่วนร่วมในการควบคุม

การร่วมค้า หมายถึง การประกอบกิจกรรมเชิงเศรษฐกิจของบุคคลหรือกิจการตั้งแตสอง

รายขึ้นไปโดยให้มีการควบคุมร่วมกันตามที่ตกลงไว้ในสัญญา

วิธีรวมตามสัดส่วน หมายถึง วิธีการบัญชีของผู้ร่วมค้าโดยนําสินทรัพย์หนี้สิน รายได และ

ค่าใช้จ่ายในการร่วมค้าเฉพาะส่วนที่เป็นของผู้ร่วมค้ามารวมกับรายการที่เหมือนกันตามเกณฑแต่ละบรรทัดหรือนําเสนอโดยแสดงรายการดังกล่าวเป็นแต่ละบรรทัดแยกต่างหากจากรายการ

ชนิดเดียวกันในงบการเงินของผู้ร่วมค้า

งบการเงินเฉพาะกิจการ หมายถึง งบการเงินซึ่งนําเสนอโดยบริษัทใหญ่หรือโดยผู้ลงทุนในบริษัทร่วมหรือโดยผู้ร่วมค้าในกิ จการที่ควบคุมร่วมกัน ซึ่งมีการบันทึกบัญชีเงินลงทุนตามเกณฑของส่วนไดเสียในส่วนของเจ้าของโดยตรงไม่ใช่ตามเกณฑ์ผลการดําเนินงานที่เกิดขึ้นและสินทรัพย์สุทธิของกิจการที่ถูกลงทุน

อิทธิพลอย่าง มีนัยสําคัญ  หมายถึง อํานาจในการเข้าไปมีส่วนร่วมในการตัดสินใจเกี่ยวกับนโยบายทางการเงินและการดําเนินงานของกิจกรรมเชิงเศรษฐกิจแตไม่ถึงระดับที่จะควบคุมหรือควบคุมร่วมในนโยบายดังกล่าว

ผู้ร่วมค้า หมายถึง บุคคลหรือกิจการที่เข้าร่วมในการร่วมค้าและมีอํานาจควบคุมร่วมในการร่วมค้านั้น

การดําเนินงานที่ควบคุมร่วมกัน

4. ผู้ร่วมค้าต้องรับรู้ส่วนได้เสียในการดําเนินงานที่ควบคุมร่วมกันในงบการเงินของผู้ร่วมค้าทุกข้อต่อไปนี้

4.1 สินทรัพย์ที่ผู้ร่วมค้าควบคุมอยู และหนี้สินที่ผู้ร่วมค้านั้นเป็นผู้ก่อขึ้น

4.2 ค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นกับผู้ร่วมค้าและส่วนแบ่งของรายไดจากการขายสิ นค้าหรือการให้บริการที่

ผู้ร่วมค้าได้รับ

สินทรัพย์ที่ควบคุมร่วมกัน

5. ผู้ร่วมค้าต้องรับรู้ส่วนได้เสียในสินทรัพย์ที่ควบคุมร่วมกันในงบการเงินของผู้ร่วมค้าทุกข้อดังต่อไปนี้

5.1 ส่วนแบ่งในสินทรัพย์ที่ควบคุมร่วมกันโดยแยกประเภทตามลักษณะของสินทรัพยนั้น

5.2 หนี้สินของผู้ร่วมค้าที่เกิดขึ้นเนื่องจากการร่วมค้า

5.3 ส่วนแบ่งในหนี้สินที่เกิดขึ้นร่วมกันจากการร่วมค้า

5.4 รายได้จากการขายหรือการใช้ผลผลิตที่เกิดขึ้นร่วมกัน รวมทั้งส่วนแบ่งค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นร่วมกัน

จากการร่วมค้า

5.5 ค่าใช้จ่ายของผู้ร่วมค้าที่เกิดขึ้นเนื่องจากการร่วมค้า

งบการเงินของผู้ร่วมค้า

วิธีรวมตามสัดส่วน

6. ผู้ร่วมค้าต้องใช้วิธีรวมตามสัดส่วนหรือใช้แนววิธีปฏิบัติที่เป็นทางเลือกตามย่อหน้าที่ 8 เพื่อรับรู้ส่วนได้เสียในกิจการที่ควบคุมร่วมกัน กรณีที่ใชวิธีรวมตามสัดส่วนให้ใชรูปแบบการรายงานแบบใดแบบหนึ่งในสองแบบ

7. ผู้ร่วมค้าต้องเลิกใช้วิธีรวมตามสัดส่วนนับตั้งแต่วันที่ผู้ร่วมค้าหมดอํานาจควบคุมร่วมในกิจการที่ควบคุมร่วมกัน

วิธีส่วนได้เสีย

8. ผู้ร่วมค้าอาจเลือกใช้วิธีส่วนได้เสียสําหรับกิจการที่ควบคุมร่วมกัน ซึ่งเป็นทางเลือกจากวิธีรวมตาม

สัดส่วนตามที่กล่าวในย่อหน้าที่ 6

9. ผู้ร่วมค้าต้องเลิกใช้วิธีส่วนได้เสียนับตั้งแต่วันที่ผู้ร่วมค้าหมดอํานาจควบคุมร่วมหรือไม่มีอิทธิพล

อย่างมีนัยสําคัญในกิจการที่ควบคุมร่วมกัน

ข้อยกเว้นการไม่ใช้วิธีรวมตามสัดส่วนและวิธีส่วนได้เสีย

10. ส่วนได้เสียในกิจการที่ควบคุมร่วมกันซึ่งจัดประเภทเป็นเงินลงทุนถือไวเพื่อขาย ตามมาตรฐานการบัญชี เรื่อง สินทรัพยไม่หมุนเวียนถือไวเพื่อขายและการดําเนินงานที่ยกเลิก (เมื่อมีการประกาศใช้) ให้ปฏิบัติตามมาตรฐานการบัญชีดังกล่าว

11. นับตั้งแต่วันที่กิจการที่ ควบคุมร่วมกันเปลี่ยนสภาพเป็นบริษัทย่อยของผู้ร่วมค้าใหบันทึกบัญชี ตาม มาตรฐานการบัญชีฉบับที่ 44 (ปรับปรุง 2550) เรื่อง งบการเงินรวมและงบการเงินเฉพาะกิจการนับตั้งแต่วันที่กิจการที่ควบคุมร่วมกันเปลี่ยนสภาพเป็นบริษัทร่วมของผู้ร่วมค้า ผู้ร่วมค้าต้องบันทึกบัญชี ตามมาตรฐานการบัญชีฉบับที่ 45 (ปรับปรุง 2550) เรื่อง เงินลงทุนในบริษัทร่วม

งบการเงินเฉพาะกิจการของผู้ร่วมค้า

12. ส่วนได้เสียในกิจการที่ ควบคุมร่วมกันในงบการเงินเฉพาะกิจการของผู้ร่วมค้าให้ใชวิธีตามที่ระบุ ในย่อหน้าที่ 16-19 ของมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 44 (ปรับปรุง 2550) เรื่อง งบการเงินรวมและงบการเงินเฉพาะกิจการ

รายการค้าระหว่างผู้ร่วมค้ากับการร่วมค้า

13. ผู้ร่วมค้าต้องรับรู้ส่วนของกําไรหรือขาดทุนที่เกิดจากการโอนหรือขายสินทรัพยให้แกการร่วมค้าตามเนื้อหาของรายการค้าที่เกิดขึ้น หากผู้ร่วมค้าโอนสินทรัพยพร้อมกับความเสี่ยงและผลตอบแทนที่มีนัยสําคัญของความเป็นเจ้าของให้แกการร่วมค้าและหากการร่วมค้ายังคงครอบครองสินทรัพยนั้นอยูผู้ร่วมค้าต้องรับรู้กําไรหรือขาดทุนในงบการเงินของผู้ร่วมค้าเฉพาะส่วนที่เป็นส่วนได้เสียของผู้ร่วมค้า อื่น อย่างไรก็ตามผู้ร่วมค้าต้องรับรู้ผลขาดทุนทั้งจํานวนเมื่อมีหลักฐานสนับสนุนว่าสินทรัพยที่โอนหรือ ขายให้แก่กิจการร่วมค้ามีมูลค่าสุทธิที่จะได้รับลดลงในกรณีของสินทรัพย์หมุนเวียนหรือมีผลขาดทุนจากการด้อยค่าเกิดขึ้น

14. เมื่อผู้ร่วมค้าซื้อสินทรัพยจากการร่วมค้า ผู้ร่วมค้าต้องไม่รับรู้ส่วนแบ่งของตนในกําไรที่การร่วมค้าได้รับจากการขายสินทรัพยนั้นจนกว่าผู้ร่วมค้าได้ขายสินทรัพยดังกล่าวให้กับบุคคลที่สามที่มีความเป็นอิสระจากผู้ร่วมค้าและการร่วมค้าผู้ร่วมค้าต้องรับรู้ส่วนแบ่งของตนในขาดทุนที่เกิดขึ้นกับการร่วมค้าจากการขายสินทรัพย์นั้นให้กับตนในลักษณะเดียวกับการรับรู้รายการกําไร เว้นแตในกรณี ที่สินทรัพย์หมุนเวียนที่ซื้อมามีมูลค่าสุทธิที่จะไดรับลดลงหรือมีการด้อยค่าเกิดขึ้นใหผู้ร่วมค้าต้องรับรูผลขาดทุนเฉพาะที่เป็นส่วนแบ่งของตนทันที

การแสดงส่วนได้เสียในการร่วมค้าในงบการเงินของผู้ลงทุน

15. ผู้ลงทุนซึ่งไม่มี อํานาจควบคุมร่วมในการร่วมค้า ต้องบันทึกเงินลงทุนตามข้อกําหนดที่ระบุไว้ในมาตรฐานการบัญชี เรื่อง การรับรู และการวัดมูลค่าตราสารการเงิน (เมื่อมีการประกาศใช) หรือหากผู้ลงทุนมีอิทธิพลอย่างมีนัยสําคัญในการร่วมค้า ผู้ลงทุนต้องปฏิบัติตามข้อกําหนดที่ระบุ

ไว้ในมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 45 (ปรับปรุง 2550) เรื่อง การบัญชีเงินลงทุนในบริษัทร่วม

ผู้ดําเนินการของการร่วมค้า

16. ผู้ดําเนินการหรือผู้จัดการของการร่วมค้าต้องบันทึกค่าธรรมเนียมที่เกิดขึ้นตามข้อกําหนดที่ ระบุไว้ในมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 37 (ปรับปรุง 2550) เรื่อง รายได

การเปิดเผยข้อมูล

17. ผู้ร่วมค้าต้องเปิดเผยจํานวนรวมของรายการหนี้สินที่อาจเกิดขึ้นต่อไปนี้แยกต่างหากจากรายการหนี้สินที่อาจจะเกิดขึ้นอื่น ยกเว้นกรณีที่ผลขาดทุนจากรายการดังกล่าวไม่น่าที่จะเกิดขึ้น

17.1 หนี้สินที่อาจเกิดขึ้นซึ่งผู้รววมค้าเป็นผู้ก่อให้เกิดขึ้นอันเนื่องมาจากการมีส่วนได้เสียในกิจการ

ร่วมค้าและหนี้สินที่อาจเกิดขึ้นซึ่งเกิดขึ้นร่วมกับผู้ร่วมค้าอื่น

17.2 หนี้สินที่อาจเกิดขึ้นของการร่วมค้า เฉพาะส่วนที่ผู้ร่วมค้าอาจต้องรับผิดชอบ

17.3 รายการหนี้สินที่อาจเกิดขึ้นจากการที่ผู้ร่วมค้าอาจต้องรับภาระหนี้สินของผู้ร่วมค้าอื่น

ในการร่วมคา

18. ผู้ร่วมค้าต้องเปิดเผยจํานวนรวมของภาระผูกพันของตนที่เกิดจากการมีส่วนได้เสียในการร่วมค้าทุกข้อดังต่อไปนี้แยกต่างหากจากภาระผูกพันอื่น

18.1 ภาระผูกพันเกี่ยวกับการลงทุนของผู้ร่วมค้าที่เกิดจากการมีส่วนได้เสียในกิจการร่วมค้าและภาระผูกพันด้านเงินทุนที่เกิดขึ้นร่วมกับผู้ร่วมค้าอื่น

18.2 ส่วนแบ่งในภาระผูกพันด้านเงินทุนในการร่วมค้า

19. ผู้ร่วมค้าต้องเปิดเผยรายการและคําอธิบายเกี่ยวกับส่วนได้เสียในการร่วมค้าที่มีนัยสําคัญและ

สัดส่วนของส่วนได้เสียในส่วนของเจ้าของที่มีในกิจการที่ควบคุมร่วมกันผู้ร่วมค้าที่รับรู้ส่วนได้เสียของตนในกิจการที่ควบคุมร่วมกันโดยนํารายการต่าง ๆ ของกิจการที่ควบคุมร่วมกันมารวมกับรายการที่คล้ายคลึงกันในงบการเงินของตนตามเกณฑ์รวมแต่ละบรรทัดสําหรับวิธีรวมตามสัดส่วน หรือวิธีส่วนได้เสียใหเปิดเผยจํานวนรวมของส่วนได้เสียแต่ละรายการที่ตนมีในการร่วมค้าโดยแยกเป็นสินทรัพย์หมุนเวียนสินทรัพย์ไม่หมุนเวียนหนี้สินหมุนเวียนหนี้สินระยะยาวรายไดและค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องกับการร่วมค้า

20. ผู้ร่วมค้าต้องเปิดเผยวิธีการที่ใช้ในการรับรู้ส่วนได้เสียในกิจการที่ควบคุมร่วมกัน

วันถือปฏิบัติ

21. มาตรฐานการบัญชีฉบับนี้ใหถือปฏิบัติกับงบการเงินสําหรับรอบระยะเวลาบัญชีที่เริ่มในหรือหลัง วั นที่ 1 มกราคม 2550 เป็นต้นไป อย่างไรก็ตามกิจการสามารถปฏิบัติตามมาตรฐานการบัญชีฉบับนี้ก่อนวันถือปฏิบัติ และหากกิจการปฏิบั ติ ตามมาตรฐานการบัญชีฉบับนี้ก่อนวันถือปฏิบัติ กิจการต้องเปิดเผยข้อเท็จจริงดังกล่าว