มาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 45 (ปรับปรุง 2550)

เรื่อง

เงินลงทุนในบริษัทร่วม

คําแถลงการณ

มาตรฐานการบัญชีฉบับนี้ไดปรับปรุงให้เป็นไปตามมาตรฐานการบัญชีระหว่างประเทศ ฉบับที่ 28 เรื่อง เงินลงทุนในบริษัทร่วม พ.ศ. 2549 (IAS No. 28, Investments in Associates”(revised 2006))

ขอบเขต

1. มาตรฐานการบัญชีฉบับนี้ใหถือปฏิบัติกับการบัญชีสําหรับเงินลงทุนในบริษัทร่วม ยกเว้นเงินลงทุนในบริษัทร่วมซึ่งถือโดย

1.1 กิจการร่วมลงทุน (venture capital organisations)

1.2 กองทุนรวม (mutual funds) หน่วยลงทุน (unit trusts) และกิจการอื่นที่มีลักษณะคล้ายคลึงกันรวมทั้งกองทุนประกันภัยซึ่งมีลักษณะของเงินลงทุน (investment-linked insurance funds)

ซึ่งผู้ลงทุนรับรู้เริ่มแรกโดยจัดประเภทเงินลงทุนเป็นหลักทรัพยเพื่อค้าและบันทึกบัญชีตามมาตรฐานการบัญชี เรื่องการรับรูและการวัดมูลค่าตราสารการเงิน (เมื่อมี การประกาศใช) ผู้ลงทุนต้องรับรูรายการเงินลงทุนดังกล่าวด้วยมูลค่ายุติธรรมตามที่กําหนด และรับรูการเปลี่ยนแปลงในมูลค่ายุติธรรมในกําไรหรือขาดทุนในงวดบัญชีที่มีการเปลี่ยนแปลง ตามมาตรฐานการบัญชี เรื่อง การรับรูและการวัดมูลค่าตราสารการเงิน (เมื่อมีการประกาศใช)

คํานิยาม

2. คําศัพทที่ใช้ในมาตรฐานการบัญชีฉบับนี้มีความหมายโดยเฉพาะ ดังนี้

บริษัทร่วม หมายถึง กิจการซึ่งรวมถึงกิจการที่ไม่ได้ก่อตั้งในรูปบริษัท เช่น ห้างหุ้นส่วนที่อยู่ภายใต อิทธิพลอย่างมีนัยสําคัญของผู้ลงทุนและไม่ถือเป็นบริษัทย่อยหรือส่วนได้เสียในการร่วมค้า

งบการเงินรวม หมายถึง งบการเงินของกลุ่มกิจการที่นําเสนอเสมือนว่าเป็นงบการเงินของ

หน่วยงานทางเศรษฐกิจหน่วยงานเดียว (A single economic entity)

การควบคุม หมายถึง อํานาจในการกําหนดนโยบายทางการเงินและการดําเนินงานของ

กิจการ เพื่อให้ได้มาซึ่งประโยชนจากกิจกรรมต่างๆ ของกิจการนั้น

วิธีส่วนได้เสีย หมายถึง วิธีการบัญชีซึ่งบันทึกเงินลงทุนเมื่อเริ่มแรกด้วยราคาทุนและปรับปรุงด้วยการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นภายหลังการลงทุนตามสัดส่วนที่ผู้ลงทุนมีสิทธิในสินทรัพย์สุทธิ ของกิจการที่ถูกลงทุน กําไรหรือขาดทุนของผู้ลงทุนรวมถึงส่วนแบ่งของผู้ลงทุนในกําไรหรือขาดทุนของกิจการที่ถูกลงทุน

การควบคุมร่วม หมายถึง การมีส่วนร่วมในการควบคุมกิจกรรมเชิงเศรษฐกิจตามที่ตกลงไวในสัญญาและเกิดขึ้นต่อเมื่อการตัดสินใจเชิงกลยุทธ ด้านการเงินและการดําเนินงานของกิจกรรมทางเศรษฐกิจ ต้องได้รับความเห็นชอบเป็นเอกฉันทจากผู้ร่วมค้าซึ่งมีส่วนร่วมในการควบคุม

งบการเงินเฉพาะกิจการ หมายถึง งบการเงินที่นําเสนอโดยบริษัทใหญ หรือโดยผู้ลงทุนในบริษัทร่วมหรือโดยผู้ร่วมค้าในกิ จการที่ควบคุมร่วมกัน ซึ่งการบันทึกบัญชีเงินลงทุนเป็นไปตามเกณฑส่วนไดเสียในส่วนของเจ้าของโดยตรงมิใชตามเกณฑ์ของผลการดําเนินงานที่ เกิดขึ้นและสินทรัพยสุทธิของกิจการที่ถูกลงทุน

อิทธิพลอย่างมีนัยสําคัญ หมายถึง อํานาจในการเข้าไปมีส่วนร่วมในการตัดสินใจเกี่ยวกับนโยบายทางการเงินและการดําเนินงานของกิจการที่ถูกลงทุน แต่ไม่ถึงระดับที่จะควบคุมหรือควบคุมร่วมในนโยบายดังกล่าว

บริษัทย่อย หมายถึง กิจการซึ่งรวมถึงกิจการที่ไม่ได้ก่อตั้งในรูปบริษัท เช่น ห้างหุ้นส่วนซึ่งอยู

ภายใต้การควบคุมของกิจการอื่น (บริษัทใหญ)

การนําวิธีส่วนได้เสียมาปฏิบัติ

3. ผู้ลงทุนต้องบันทึกบัญชีเงินลงทุนในบริษัทร่วมโดยใช้วิธีส่วนได้เสียในทุกกรณี ยกเว้นเมื่อมี

เหตุการณ์ใด เหตุการณ์หนึ่งต่อไปนี้เกิดขึ้น

3.1 เงิ นลงทุนที่จัดประเภทเป็นเงินลงทุนที่ถือไวเพื่อขาย ตามมาตรฐานการบัญชี เรื่อง สินทรัพยไม่หมุนเวียนที่ถือไวเพื่อขายและการดําเนินงานที่ยกเลิก (เมื่อมีการประกาศใช)

3.2 มีการนําข้อยกเว้นตามที่กําหนดในย่อหน้าที่ 5 ของมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 44 (ปรับปรุง 2550) เรื่อง งบการเงินรวมและงบการเงินเฉพาะกิจการมาปฏิบัติ ซึ่งอนุญาตใหบริษัทใหญ่ที่มีเงินลงทุนในบริษัทร่วมไม่ต้องนําเสนองบการเงินรวม หรือ

3.3 เมื่อมีลักษณะตามข้อกําหนดทุกข้อต่อไปนี้

3.3.1 ผู้ลงทุนมีฐานะเป็นบริษัทย่อยซึ่งถูกกิจการอื่นควบคุมอยู่ทั้งหมด หรือเป็นบริษัทย่อยซึ่ง

ถูกกิจการอื่นควบคุมในบางส่วน โดยที่ผู้ถือหุ้นอื่นของกิจการ รวมทั้งผู้ถือหุ้นที่ไม่มีสิทธิ

ออกเสียงไดรับทราบและไม่คัดค้านในการที่ผู้ลงทุนจะไม่นําวิธีส่วนได้เสียมาปฏิบัติ

3.3.2 ตราสารทุนหรือตราสารหนี้ของผู้ลงทุนไมมีการซื้อขายในตลาดสาธารณะ (ไม่ว่าจะเป็น

ตลาดหลักทรัพย์ในประเทศหรือต่างประเทศหรือการซื้อขายนอกตลาดหลักทรัพย รวมทั้ง

ตลาดในท้องถิ่นและในภูมิภาค)

3.3.3 ผู้ลงทุนไม่ได้นําส่งหรืออยูในกระบวนการของการนําส่งงบการเงินให้แกสํานักงาน

คณะกรรมการกํากับหลักทรัพยหรือหน่วยงานกํากับดูแลอื่นเพื่อวัตถุประสงคในการออกขายตราสารใดๆ ในตลาดสาธารณะ

3.3.4 บริษัทใหญในลําดับสูงสุดหรือบริษัทในระหว่างกลางของผู้ลงทุนได้จัดทํางบการเงินรวม

เผยแพรเพื่อประโยชนของสาธารณชนซึ่งเป็นไปตามมาตรฐานการบัญชีที่รับรองทั่วไปแล้ว

4. เงินลงทุนที่ถือไว เพื่อขายตามขอ 3.1 ใหวัดมูลค่าด้วยจํานวนที่ต่ำกว่าระหว่างมูลค่าตามบัญชีกับมูลค่ายุติธรรมสุทธิจากต้นทุนในการขาย ตามมาตรฐานการบัญชี เรื่อง สินทรัพย์ไม่หมุนเวียนที่ถือไวเพื่อขายและการดําเนินงานที่ยกเลิก (เมื่อมีการประกาศใช)

5. ผู้ลงทุนต้องเลิกใช้วิธีส่วนได้เสียนับจากวันที่ผู้ลงทุนไม่มีอิทธิพลอย่างมีนัยสําคัญต่อบริษัทร่วม และบริษัทร่วมนั้นไม่ได้กลายเป็นบริษัทย่อยหรือกิจการร่วมค้าตามคํานิยามที่กําหนดในมาตรฐานการบัญชีฉบับที่ 46 (ปรับปรุง 2550) เรื่อง ส่วนได้เสียในการร่วมค้า ผู้ลงทุนจะต้องบันทึกบัญชีเงินลงทุนดังกล่าว ในเวลาต่อมาตามข้อกําหนดของมาตรฐานการบัญชี เรื่อง การรับรู และการวัดมูลค่าตราสารการเงิน (เมื่อมีการประกาศใช)

6. ผู้ลงทุนต้องถือมูลค่าตามบัญชีของเงินลงทุน ณ วันที่ผู้ลงทุนไม่ถือว่าเงินลงทุนดังกล่าวเป็นบริษัทร่วมของผู้ลงทุนแล้ว เป็นราคาทุนสําหรับการวัดมูลค่าเริ่มแรกของสินทรัพย ทางการเงินตามที่ กําหนดในมาตรฐานการบัญชี เรื่อง การรับรูและการวัดมูลค่าตราสารการเงิน (เมื่อมีการประกาศใช)

7. ในการนําวิธีส่วนได้เสียมาปฏิบัติผู้ลงทุนต้องใช้งบการเงินล่าสุดของบริษัทร่วม หากวันที่ในงบการเงินของผู้ลงทุนและบริษัทร่วมแตกต่างกัน ให้บริษัทร่วมจัดทํางบการเงินใหมีวันที่เดียวกับวันที่ในงบการเงินของผู้ลงทุนเพื่อการใช้ประโยชน์ของผู้ลงทุน เว้นแต่จะไม่สามารถทําได้ในทางปฏิบัติ

8. เพื่อให้เป็นไปตามข้อกําหนดในย่อหน้าที่  7 หากงบการเงินของบริษัทร่วมที่ จะนํามาใช้ในการนําวิธีส่วนได้เสียมาปฏิบัติมีวันที่แตกต่างจากวันที่ในงบการเงินของผู้ลงทุน ผู้ลงทุนต้องปรับปรุงผลกระทบของรายการหรือเหตุ การณทางบัญชีที่สําคัญที่ เกิดขึ้นในระหว่างวันที่ในงบการเงินของบริษัทร่วม กับวันที่ในงบการเงินของผู้ลงทุน อย่างไรก็ตาม งบการเงินของบริษัทร่วมและผู้ลงทุนอาจมีวันที่ในงบการเงินแตกต่างกันได้ไม่เกินกว่า 3 เดือน ทั้งนี้ ช่วงระยะเวลาของงวดบัญชีและความแตกต่างของวันที่ในงบการเงินจะต้องเหมือนกันในทุกๆ งวดบัญชี

9. ผู้ลงทุนต้องจัดทํางบการเงินโดยใชนโยบายการบัญชีเดียวกันสําหรับรายการบัญชีที่เหมือนกันและเหตุการณทางบัญชีที่คล้ายคลึงกันงบการเงินเฉพาะกิจการ

10. ผู้ลงทุนต้องบันทึกบัญชีเงินลงทุนในบริษัทร่วมในงบการเงินเฉพาะกิจการของผู้ลงทุนตามข้อกําหนดในย่อหน้าที่ 16–19 ของมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 44 (ปรับปรุง 2550) เรื่อง งบการเงินรวมและงบการเงินเฉพาะกิจการ

การเปิดเผยข้อมูล

11. ผู้ลงทุนต้องเปิดเผยข้อมูลดังต่อไปนี้

11.1 มูลค่ายุติธรรมของเงินลงทุนในบริษัทร่วมซึ่งมูลค่าดังกล่าวเป็นราคาที่เปิดเผยต่อสาธารณชน

11.2 ข้อมูลทางการเงินโดยสรุปของบริษัทร่วม รวมทั้งมูลค่ารวมของสินทรัพย หนี้สิน รายได และ

ผลกําไรหรือขาดทุน

11.3 เหตุผลที่ผู้ลงทุนมีอิทธิพลอย่างมีนัยสําคัญ ทั้งที่ผู้ลงทุนมีอํานาจในการออกเสียงหรืออํานาจใน

การออกเสียงที่อาจเกิดขึ้น ทั้งทางตรงหรือทางอ้อมโดยผ่านบริษัทย่อยอื่นในกิจการที่ถูกลงทุน

น้อยกว่าร้อยละ 20

11.4 เหตุผลที่ผู้ลงทุนไม่มีอิทธิพลอย่างมีนัยสําคัญ ทั้งที่ผู้ลงทุนมีอํานาจในการออกเสียงหรือ

อํานาจในการออกเสียงที่อาจเกิดขึ้น ทั้งทางตรงหรือทางอ้อมโดยผ่านบริษัทย่อยอื่นในกิจการที่ถูกลงทุนเท่ากับหรือมากกว่าร้อยละ 20

11.5 วันที่ในงบการเงินของบริษัทร่วม เมื่อผู้ลงทุนใชงบการเงินของบริษัทร่วมนั้นในการนําวิธีส่วนได้เสียมาปฏิบัติซึ่งมีวันที่ในงบการเงินหรืองวดบัญชีแตกต่างจากวันที่ในงบการเงินของผู้ลงทุน รวมทั้งเหตุผลในการใช้วันที่ในงบการเงินหรืองวดบัญชีที่แตกต่างกัน

11.6 ลักษณะและขอบเขตของข้อจํากัดใดๆ ที่มีสาระสําคัญ (เช่น ผลจากภาระผูกพันในการกู้ยืมหรือเงื่อนไขทางกฎหมาย) ต่อความสามารถของบริษัทร่วมในการโอนเงินทุนให้แกผู้ลงทุนไม่ว่าจะเป็นในรูปของเงินปันผล หรือการจ่ายคืนเงินกู้ยืมหรือเงินทดรองจ่ายล่วงหน้า

11.7 ส่วนแบ่งในผลขาดทุนของบริษัทร่วมซึ่งยังไม่ได้รับรู ทั้งยอดที่เกิดขึ้นสําหรับงวดบัญชีและยอดสะสม ในกรณีที่ผู้ลงทุนหยุดรับรู้ผลขาดทุนของบริษัทร่วมในส่วนที่เป็นของผู้ลงทุน

11.8 ข้อเท็จจริงที่บริษัทร่วมไม่นําวิธีส่วนได้เสียมาปฏิบัติตามข้อกําหนดในย่อหน้าที่ 3 และ

11.9 ข้อมูลทางการเงินโดยสรุปของบริษัทร่วม ไม่ว่าจะเป็นข้อมูลรายบริษัทหรือข้อมูลของทั้งกลุ่ม

บริษัท ที่ผู้ลงทุนไม่นําวิธีส่วนได้เสียมาปฏิบัติ รวมทั้งมูลค่าของสินทรัพย์รวม หนี้สินรวม รายได และผลกําไรหรือขาดทุน

12. ผู้ลงทุนต้องจัดประเภทรายการเงินลงทุนในบริษัทร่วมซึ่งบันทึกบัญชีโดยใชวิธี ส่วนได้เสียเป็นสินทรัพยไม่หมุนเวียน นอกจากนี้ผู้ลงทุนต้องเปิดเผยส่วนแบ่งของผู้ลงทุนในผลกําไรหรือขาดทุนของบริษัทร่วมมูลค่าตามบัญชีของเงินลงทุนในบริษัทร่วม และส่วนของการดําเนินงานที่ยกเลิกของบริษัทร่วมเป็นรายการแยกต่างหาก

13. ผู้ลงทุนต้องรับรู้มูลค่าของการเปลี่ยนแปลงใดๆ ซึ่งรับรู้โดยตรงในส่วนของเจ้าของของบริษัทร่วมตามที่ผู้ลงทุนมีส่วนได้เสียเป็นรายการหนึ่งในส่วนของเจ้าของของผู้ลงทุนและจะต้องเปิดเผยรายการดังกล่าวในงบแสดงการเปลี่ยนแปลงในส่วนของเจ้าของตามที่กําหนดในมาตรฐานการ

บัญชี ฉบับที่ 35 (ปรับปรุง 2550) เรื่อง การนําเสนองบการเงิน

14. ตามที่กําหนดในมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 53 เรื่อง ประมาณการหนี้สิน หนี้สินที่อาจเกิดขึ้น และสินทรัพย์ที่อาจเกิดขึ้น ผู้ลงทุนต้องเปิดเผยข้อมูลต่อไปนี้

14.1 หนี้สินที่อาจเกิดขึ้นของบริษัทร่วมในส่วนที่เป็นของผู้ลงทุน ซึ่งเกิดขึ้นร่วมกันกับผู้ลงทุนอื่น และ

14.2 หนี้สินที่อาจเกิดขึ้นซึ่งเกิดขึ้นเนื่องจากผู้ลงทุนมีภาระต่อหนี้สินใดๆ ไม่ว่าจะทั้งหมดหรือในบางส่วนของบริษัทร่วม

วันถือปฏิบัติ

15. มาตรฐานการบัญชี ฉบับนี้ใหถือปฏิบัติ กับงบการเงินสําหรับรอบระยะเวลาบัญชี ที่เริ่มในหรือหลังวันที่ 1 มกราคม 2550 เป็นต้นไป อย่างไรก็ตาม กิจการสามารถปฏิบัติ ตามมาตรฐานการบั ญชี ฉบับนี้ก่อนวันถือปฏิบัติ และหากกิจการต้องการปฏิบัติตามมาตรฐานการบัญชีฉบับนี้ก่อนวันที่ 1 มกราคม 2550 กิจการต้องเปิดเผยข้อเท็จจริงดังกล่าวในงบการเงิน