งบกระแสเงินสด

 

งบกระแสเงินสด  เป็นอีกรูปแบบหนึ่งของงบแสดงการเปลี่ยนแปลงฐานะการเงินของกิจการ  ซึ่งจะเน้นเฉพาะในส่วนของการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับเงินสดและรายการที่เทียบเท่าเงินสด  เช่น  เงินฝากธนาคารหรือเงินลงทุนระยะสั้นที่มีสภาพคล่องสูงเท่ากับเงินสด  โดยงบกระแสเงินสดจะช่วยให้ผู้บริหาร  หรือบุคคลภายนอก  ตลอดจนนักลงุทนได้ทราบว่าในรอบปีที่ผ่านมาแท้ที่จริงแล้วกิจการได้รับเงินสดและใช้จ่ายเงินสดในกิจกรรมใดบ้าง  ด้วยเหตุนี้  งบกระแสเงินสดจึงถือได้ว่าเป็นแหล่งข้อมูลที่จะแสดงให้เห็นถึงนโยบายในการบริหารเงินสดของกิจการ  การตัดสินใจทางด้านการเงิน  และการวางแผนในอนาคตเพื่อความมั่งคั่งของกิจการ

            การจัดทำงบกระแสเงินสด ได้แบ่งการวิเคราะห์กระแสเงินสดของกิจการที่เปลี่ยนแปลงไปในงวดบัญชีที่ผ่านมาออกเป็น  3 ส่วนดังนี้

1.       กระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงาน  ( Cash  from  operating activity)

2.       กระแสเงินสดจากกิจกรรมการลงทุน (Cash from  investing  activity)

3.       กระแสเงินสดจากกิจกรรมจัดหาเงินทุน ( Cash from financing activity)

การจำแนกกระแสเงินสดในลักษณะนี้  จะช่วยให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์มากยิ่งขึ้นต่อผู้ใช้งบ

การเงิน  ในการประเมินผลการดำเนินงานของกิจการต่าง ๆ ทั้งในระยะสั้นและระยะยาว

1.    กระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงาน  หมายถึง  การแสเงินสดที่เกิดจากกิจกรรมหลักที่ก่อให้เกิดรายได้ของกิจการ  เช่น  จากการขายสินค้า  จากการจ่ายภาษีเงินได้  จากการจ่ายดอกเบี้ย  จากการซื้อสินค้า  การจ่ายค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานต่าง ๆ รวมถึงรายได้อื่น ๆ  ที่เกิดจากการดำเนินงานของกิจการ  เป็นต้น

2.    กระแสเงินสดจากกิจกรรมการลงทุน  หมายถึง  กระแสเงินสดที่เกิดจากการซื้อและจำหน่ายสินทรัพย์ถาวรและเงินลงทุนระยะสั้นและระยะยาวต่าง ๆ  นอกจากนี้ยังอาจจะรวมถึงดอกเบี้ยรับ  และเงินปันผลที่ได้รับจากการลงทุนในหลักทรัพย์ลงทุนต่าง ๆ

3.    กระแสเงินสดจากกิจกรรมจัดหาเงินทุน  หมายถึง  กระแสเงินสดที่เกิดจากการจัดหาเงินทุนในหนี้สินระยะยาว  และส่วนของเจ้าของ  เช่น  การกู้ยืมและการชำระหนี้คืน  การออกหุ้นทุนเพิ่มและการเงินปันผล  เป็นต้น

 

                  รูปแบบการจัดทำงบกระแสเงินสด

 

การจัดทำงบกระแสเงินสด  สามารถแบ่งออกได้เป็น  2 ประเภทตามวิธีการในการวิเคราะห์และ

แสดงกระแสเงินสด จากกิจกรรมดำเนินงานคือ

1.      วิธีทางตรง  ( Direct  Method)

เป็นวิธีที่จะแสดงเงินสดรับและเงินสดจ่ายจากกิจกรรมดำเนินงานต่าง ๆ เช่น  เงินสดรับจาก

การขายสินค้า  เงินสดจ่ายค่าซื้อสินค้า  เงินสดจ่ายในค่าใช้จ่ายการดำเนินงาน  ดอกเบี้ยจ่ายและค่าภาษีเงินได้  เป็นต้น

2.      วิธีทางอ้อม  (Indirect  Method)

เป็นวิธรการแสดงการแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงาน  โดยใช้กำไรสุทธิหรือขาดทุนสุทธิที่

ทำได้ในปีนั้น  แล้วปรับด้วยผลกระทบของรายการที่ไม่เกี่ยวกับเงินสด  หรือไม่กระทบต่อเงินสด  เช่น  ค่าเสื่อมราคา  กำไรขาดทุนจากการขายสินทรัพย์และผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงในสินทรัพย์หมุนเวียนและหนี้สินหมุนเวียน  ที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรมดำเนินงานของกิจการ

                    เพื่อให้เกิดความเข้าใจมากยิ่งขึ้น  จึงขอแสดงรูปแบบของการจัดทำงบกระแสเงินสดในลักษณะทั่ว ๆ ไป  ทั้ง  2 วิธีดังต่อไปนี้

วิธีทางตรง  ( Direct Method)

 

บริษัท…………………………………….จำกัด

งบกระแสเงินสด

สำหรับปี  สิ้นสุดวันที่  ……………………………………

หน่วย:พันบาท

 

 

กระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงาน:

            เงินสดรับจากการขายสินค้า                                                              xxx

            เงินสดรับจากรายได้อื่น ๆ                                                                 xxx

            เงินสดจ่ายค่าซื้อสินค้า                                                                   (xxx)

            เงินสดจ่ายค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานต่าง ๆ                                         (xxx)

            เงินสดจ่ายค่าดอกเบี้ย                                                                    (xxx)                   

            เงินสดจ่ายค่าภาษีเงินได้                                                                 (xxx)

            กระแสเงินสดสุทธิจากกิจกรรมดำเนินงาน                                                                   xxx

 

กระแสเงินสดจากกิจกรรมการลงทุน:

            เงินสดรับจากการขายสินทรัพย์ถาวร                                                  xxx

            เงินสดรับจากการขายเงินลงทุนต่าง ๆ                                                 xxx

            เงินสดจ่ายซื้อสินทรัพย์ถาวร                                                           (xxx)

            เงินสดจ่ายซื้อเงินลงทุนต่าง ๆ                                                         (xxx)

            กระแสเงินสดสุทธิจากกิจกรรมการลงทุน                                                                    xxx

 

กระแสเงินสดจากกิจกรรมการจัดหาเงินทุน:

            เงินสดรับจากกรออกหุ้นทุน                                                             xxx

            เงินสดรับจากการกู้ยืมระยะยาว                                                        xxx

            เงินสดจ่ายปันผล                                                                         (xxx)

            เงินสดจ่ายชำระหนี้                                                                      (xxx)

            กระแสเงินสดสุทธิจากกิจกรรมการจัดหาเงินทุน                                                           xxx

เงินสดสุทธิเพิ่มขึ้น  (ลดลง)                                                                                                xxx

บวก   เงินสดต้นงวด                                                                                                         xxx

เงินสดคงเหลือปลายงวด                                                                                                    xxx

 

 

                                                                                   

วิธีทางอ้อม  (Indirect  Method)

 

บริษัท………………………………..จำกัด

งบกระแสเงินสด

สำหรับปี สิ้นสุดวันที่………………………………………………….

หน่วย : บาท

 

 

กระแสดเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงาน:

            กำไรสุทธิ                                                                                                         xxx

            ปรับปรุงด้วยรายการที่มีผลกระทบกำไรสุทธิ:

                        สินทรัพย์หมุนเวียนลดลง                                        xxx

                        สินทรัพย์หมุนเวียนเพิ่มขึ้น                                     (xxx)

                        หนี้สินหมุนเวียนเพิ่มขึ้น                                          xxx

                        หนี้สินหมุนเวียนลดลง                                           (xxx)

                        ค่าเสื่อมราคา                                                       xxx

                        รายการตัดจ่าย                                                     xxx

                        กำไรจากการขายสินทรัพย์ระยะยาว                          xxx

                        ขาดทุนจากการขายสินทรัพย์ระยะยาว                      (xxx)

กระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงาน                                                                                  xxx

 

กระแสเงินสดจากกิจกรรมการลงทุน:

                        เงินสดรับจากการขายสินทรัพย์ถาวร                          xxx

                        เงินสดรับจากการขายเงินลงทุนต่าง  ๆ                        xxx

                        เงินสดจ่ายซื้อสินทรัพย์ถาวร                                   (xxx)

                        เงินสดจ่ายซื้อเงินลงทุนต่าง ๆ                                  (xxx)

            กระแสเงินสดสุทธิจากกิจกรรมการลงทุน                                                                   xxx

 

กระแสเงินสดจากกิจกรรมการจัดหาเงินทุน:

                        เงินสดรับจากการออกหุ้น                                        xxx

                        เงินสดรับจากการกู้ยืมระยะยาว                                xxx

                        เงินสดจ่ายเงินปันผล                                             (xxx)

                        เงินสดจ่ายชำระหนี้                                               (xxx)

            กระแสเงินสดสุทธิจากกิจกรรมการจัดหาเงินทุน                                                           xxx

เงินสดสุทธิเพิ่มขึ้น (ลดลง)                                                                                                 xxx

บวก  เงินสดต้นงวด                                                                                                          xxx

เงินสดคงเหลือปลายงวด                                                                                                    xxx

การเปิดเผยข้อมูลเพิ่มเติม:

            เงินสดจ่ายค่าดอกเบี้ย                                                                                xxx

            เงินสดจ่ายค่าภาษีเงินได้                                                                             xxx

 

                              ตัวอย่างการจัดทำงบกระแสเงินสด

 

ขั้นตอนแรกของการจัดทำงบกระแสเงินสด  ก็คือการคำนวณหาผลต่างของเงินสดในงวดก่อนกับ

งวดปัจจุบันว่ามีจำนวนเพิ่มขึ้นหรือลดลงสุทธิเป็นจำนวนเท่าใด  ต่อจากนั้นให้พิจารณารายการสินทรัพย์อื่น  ๆ หนี้สินและส่วนของผู้ถือหุ้นว่ามีการเปลี่ยนแปลงเพิ่มขึ้นหรือลดลงอย่างไร  จากนั้นให้ทำการวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ  ในงบการเงินที่มีผลกระทบต่อยอดเงินสดโดยจำแนกผลกระทบออกเป็น  3  ส่วน  ตามที่กล่าวมาแล้ว  คือ เงินสดที่มีผลกระทบจากกิจกรรมดำเนินงาน  กิจกรรมการลงทุน  และกิจกรรมการจัดหาเงินทุน  เพื่อให้เกิดความเข้าใจง่ายมากยิ่งขึ้นจึงขออธิบายวิธีการวิเคราะห์และจัดทำงบกระแสเงินสดจากตัวอย่างดังต่อไปนี้

 

ตัวอย่างที่  1

                        ต่อไปนี้เป็นงบการเงินเปรียบเทียบของบริษัท.................จำกัด 

                                              สำหรับปี  25x2  และ  25x3

 

บริษัท..............................จำกัด

งบกำไรขาดทุน

สำหรับปี  สิ้นสุดวันที่  31  ธันวาคม  25x2  -25x3

หน่วย :  พันบาท

 

 

                                                                               25x2                             25x3

ขาย                                                       98                                 105

ต้นทุนขาย                                              54                                 62

กำไรขั้นต้น                                                                     44                                 43

ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน:

            ค่าใช้จ่ายในการขายและบริหาร        14                                 15

            ค่าเสื่อมราคา                                 2                                  2

            ดอกเบี้ยจ่าย                                  4                                  4

                        รวมค่าใช้จ่าย                                           20                                 21

กำไรจากการดำเนินงาน                                                      24                                 22

กำไรจากการขายอุปกรณ์                                                   -                                  3

กำไรก่อนหักภาษี                                                             24                                 25

ภาษีเงินได้                                                                      9                                 10

กำไรสุทธิ                                                                       15                                 15

 

 

บริษัท...................................จำกัด

งบดุล

ณ  วันที่  31  ธันวาคม  25x2  - 25x3

หน่วย : พันบาท

 

                                                                       

25x2                                        25x3

 

 

สินทรัพย์

สินทรัพย์หมุนเวียน:

            เงินสด                                        40                                             35

            เงินลงทุนระยะสั้น                         15                                             18

            ลูกหนี้                                        22                                             20

            สินค้าคงคลัง                                70                                             75

            ค่าใช้จ่ายล่วงหน้า                           7                                              4

            รวมสินทรัพย์หมุนเวียน                                   154                                          152

สินทรัพย์ถาวร:

            ที่ดิน                                          100                                           125

            อาคารและอุปกรณ์ (สุทธิ)              238                                           220

            รวมสินทรัพย์ถาวร                                         338                                          345

            รวมสินทรัพย์                                                492                                          497

หนี้สินและส่วนของผู้ถือหุ้น

หนี้สินหมุนเวียน:

            ตั๋วเงินจ่าย                                   15                                             14

            เจ้าหนี้                                        53                                             50

            ดอกเบี้ยค้างจ่าย                           12                                             10

            รวมหนี้สินหมุนเวียน                                        80                                            74

หนี้สินระยะยาว                                                          108                                            90

            รวมหนี้สิน                                                    188                                          164

ส่วนของผู้ถือหุ้น:

หุ้นสามัญ                                    240                                           258

กำไรสะสม                                   64                                             75

 รวมส่วนของผู้ถือหุ้น                                     304                                          333

รวมหนี้สิน                                                    492                                          497

 

 

ข้อมูลเพิ่มเติม:   ในระหว่างปีกิจการไม่มีการซื้ออาคารและอุปกรณ์ใด ๆ เพิ่มเติม  คงมีแต่การขายอุปกรณ์ส่วนหนึ่งซึ่งมีราคาตามบัญชีเท่ากับ  16,000

           

                        จากข้อมูลในงบการเงินเปรียบเทียบของบริษัท ......................จำกัด  เราสามารถนำมาจัดทำงบกระแสเงินสดในแต่ละวิธีได้ดังนี้

 

วิธีทางตรง  (Direct  Method)

 

บริษัท..............................จำกัด

งบกระแสเงินสด

สำหรับปี  สิ้นสุดวันที  31  ธันวาคม  25x3

หน่วย : พันบาท

 

 

กระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงาน:

            เงินสดรับจากการขายสินค้า                                                 107

            เงินสดจ่ายจากการซื้อสินค้า                                                (71)

            เงินสดจ่ายค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานต่าง ๆ                             (12)

            เงินสดจ่ายค่าดอกเบี้ย                                                         (6)

            เงินสดจ่ายค่าภาษีเงินได้                                                     (10)

            กระแสเงินสดสุทธิจากกิจกรรมดำเนินงาน                                                                   8

กระแสเงินสดจากกิจกรรมการลงทุน:

            เงินสดรับจากการขายอุปกรณ์                                              19

            เงินสดจ่ายซื้อที่ดิน                                                            (25)

            เงินสดจ่ายซื้อเงินลงทุนระยะสั้น                                           (3)

            กระแสเงินสดสุทธิจากกิจกรรมการลงทุน                                                                    (9)

กระแสเงินสดจากกิจกรรมการจัดหาเงินทุน:                     

            เงินสดรับจากการออกหุ้นทุนเพิ่ม  (หุ้นสามัญ)                          18

            เงินสดจ่ายชำระหนี้สินระยะยาว                                            (18)

            เงินสดจ่ายปันผล                                                               (4)

            กระแสเงินสดสุทธิจากกิจกรรมการจัดหาเงินทุน                                                            (4)

เงินสดสุทธิเพิ่มขึ้น  (ลดลง)                                                                                                (5)

บวก  เงินสดต้นงวด                                                                                                       (40)

เงินสดคงเหลือปลายงวด                                                                                                     35

 

  

 

วิธีทางอ้อม  (Indirect  Method)

 

บริษัท………………………………..จำกัด

งบกระแสเงินสด

สำหรับปี  สิ้นสุดวันที  31  ธันวาคม  25x3

หน่วย : บาท

 

 

กระแสดเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงาน:

            กำไรสุทธิ                                                                                                           15

            ปรับปรุงด้วยรายการที่มีผลกระทบกำไรสุทธิ:

                        ลูกหนี้การค้าลดลง                                                2

                        สินค้าคงคลังเพิ่มขึ้น                                             (5)

                        ค่าใช้จ่ายล่วงหน้าลดลง                                          3

                        ตั๋วเงินจ่ายลดลง                                                  (1)

                        เจ้าหนี้ลดลง                                                       (3)

ค่าเสื่อมราคา                                                       2

                        ดอกเบี้ยค้างจ่ายลดลง                                          (2)

กระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงาน                                                                                    (4)

 

กระแสเงินสดจากกิจกรรมการลงทุน:

                        เงินสดรับจากการขายอุปกรณ์                                  16

                        เงินสดจ่ายซื้อเงินลงทุนระยะสั้น                               (3)

                        เงินสดจ่ายซื้อที่ดิน                                               (25)

กระแสเงินสดสุทธิจากกิจกรรมการลงทุน                                                                             (12)

 

กระแสเงินสดจากกิจกรรมการจัดหาเงินทุน:

                        เงินสดรับจากการออกหุ้นสามัญ                                18

                        เงินสดจ่ายชำระหนี้สินระยะยาว                               (18)

                        เงินสดจ่ายเงินปันผล                                              (4)

กระแสเงินสดสุทธิจากกิจกรรมการจัดหาเงินทุน                                                                        (4)

เงินสดสุทธิเพิ่มขึ้น (ลดลง)                                                                                                 (5)

บวก  เงินสดต้นงวด                                                                                                          40

เงินสดคงเหลือปลายงวด                                                                                                     35