สรุปสาระสำคัญพอสังเขปมีดังนี้
งานก่อสร้างตามสัญญา หมายถึง งานก่อสร้างทรัพย์สิน หรือ งานก่อสร้างส่วนประกอบ ต่างๆ ที่รวมเข้าเป็นหน่วยของทรัพย์สิน เช่น การก่อสร้างอาคาร สะพาน อุโมงค์ สนามบิน เขื่อน เรือ และอุปกรณ์ที่ซับซ้อน ซึ่งมีระยะเวลาก่อสร้างคาบเกี่ยวระหว่างรอบระยะเวลาบัญชี
วิธีปฎิบัติทางบัญชี
1. วิธีบันทึกรายได้เมื่องานเสร็จตามสัญญา
วิธีนี้จะรับรู้รายได้เมื่องานก่อสร้างแล้วเสร็จ หรือขั้นตอนสุดท้ายอันสำคัญได้เสร็จสิ้นลง ซึ่งจะบันทึกรายได้และค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นสะสมไว้จนกว่างานก่อสร้างนั้นจะแล้วเสร็จสมบูรณ์ วิธีนี้ควรใช้ในกรณี
1. สัญญาก่อสร้างนั้นเป็นสัญญาระยะสั้น (ไม่เกิน 1 ปี)
2. เงื่อนไขไม่ครบถ้วนที่จะสามารถใช้วิธีบันทึกรายได้ตามอัตราส่วนของงานก่อสร้างที่ทำเสร็จได้
3. ลักษณะของงานก่อสร้างตามสัญญามีความเสี่ยงไม่แน่นอน และคาดว่าสูงกว่า ความเสี่ยงจากงานก่อสร้างตามปกติ
เมื่อใช้วิธีการบัญชีใดสำหรับงานก่อสร้างตามสัญญาหนึ่งแล้ว งานก่อสร้างตามสัญญาอื่นๆ ที่เข้าเงื่อนไขเหมือนกัน จะต้องใช้วิธีการบัญชีเดียวกัน
2. วิธีบันทึกรายได้ตามอัตราส่วนของงานก่อสร้างที่ทำเสร็จ
วิธีนี้จะรับรู้รายได้ในแต่ละรอบระยะเวลาบัญชีตามผลงานก่อสร้างที่ทำเสร็จในรอบระยะเวลาบัญชีนั้น และนำเอาค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นไปหักจากรายได้ เพื่อแสดงผลการดำเนินงานตามอัตราส่วนของงานที่ทำเสร็จ
วิธีนี้ควรใช้ในกรณีที่ผู้รับงานสามารถประมาณผลของสัญญา ในแต่ละรอบระยะเวลาบัญชี อันได้แก่ สัดส่วนของงานที่ทำแล้วเสร็จ รายได้และรายจ่ายของงานก่อสร้างตามสัญญา ได้ อย่างมีหลักเกณฑ์และสมเหตุสมผล
มนการกำหนดขั้นความสำเร็จของงานก่อสร้างอาจทำได้ลักษณะ ซึ่งขึ้นอยู่กับลักษณะของสัญญา ตามวิธีดังต่อไปนี้
1. วิธีอัตราส่วนของต้นทุนการก่อสร้างที่ทำเสร็จจนถึงปัจจุบัน กับ ประมาณการต้นทุนการก่อสร้างทั้งสิ้น
2. การประเมินขึ้นโดยวิศวกรผู้ควบคุมงาน โดยประมาณอัตราส่วนของงานก่อสร้างที่ทำเสร็จเป็นเปอร์เซ็นต์เทียบกับปริมาณงานทั้งหมด
3. สัดส่วนของงานก่อสร้างที่ทำเสร็จกับงานก่อสร้างทั้งหมดตามสัญญา
เมื่อใช้วิธีการบัญชีใดสำหรับงานก่อสร้างตามสัญญาหนึ่งแล้ว งานก่อสร้างตามสัญญาอื่นๆ ที่เข้าเงื่อนไขเหมือนกัน จะต้องใช้วิธีการบัญชีเดียวกัน
ถ้าปรากฏว่าระหว่างการก่อสร้างมีผลขาดทุนเกิดขึ้น และ/หรือ คาดหมายได้อย่างสมเหตุสมผลว่า จะเกิดผลขาดทุนขึ้นจากงานก่อสร้างส่วนที่ยังไม่แล้วเสร็จ ให้รับรู้ผลขาดทุนทั้งจำนวนทันที ไม่ว่าจะใช้วิธีการบัญชีสำหรับงานก่อสร้างตามสัญญาแบบใด
การเปิดเผยข้อมูลในงบการเงิน
1. จำนวนรายได้ค่าก่อสร้าง และวิธีที่ใช้ในการกำหนดรายได้ค่าก่อสร้างที่รับรู้ในแต่ละงวด
2. วิธีที่ใช้ในการกำหนดขั้นความสำเร็จของงานระหว่างก่อสร้าง เช่น กำหนดโดยวิศวกร โดยประมาณอัตราส่วนของงานที่ทำเสร็จเป็นเปอร์เซ็นต์เทียบกับปริมาณงานทั้งหมด หรือ กำหนดอัตราส่วนจากต้นทุนการก่อสร้างที่ทำเสร็จจนถึงปัจจุบัน กับประมาณการต้นทุนการก่อสร้างทั้งสิ้น หรือ กำหนดสัดส่วนปริมาณงานก่อสร้างที่ทำเสร็จกับปริมาณงานก่อสร้างทั้งหมด
3. เงินค่าก่อสร้างที่ได้รับแล้ว และ ส่วนที่ยังค้างรับ เงินรับล่วงหน้าจากผู้ว่จ้าง และเงินประกันผลงาน
4. ถ้าผู้รับงานปฏิบัติทางบัญชีในการบันทึกรายได้จากงานก่อสร้างตามสัญญา ทั้งวิธีบันทึกรายได้ตามอัตราส่วนของงานที่ทำเสร็จ และวิธีบันทึกรายได้เมื่องานก่อสร้างแล้วเสร็จตามสัญญา ให้แสดงมูลค่างานระหว่างก่อสร้างแต่ละวิธีแยกจากกัน
5. สินทรัพย์และหนี้สินที่อาจเกิดขึ้นจากงานก่อสร้าง เช่น การรับประกันผลงาน การถูกเรียกร้องค่าเสียหาย ค่าปรับ ฯลฯ
สำหรับต้นทุนที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับงานก่อสร้างตามสัญญา เช่น
- ค่าวัสดุที่ใช้ในการก่อสร้าง
- ค่าแรงงาน
- ค่าเสื่อมราคาโรงงาน เครื่องจักรและอุปกรณ์ที่ใช้ในการก่อสร้าง
- ต้นทุนค่าเช่าเครื่องจักรและอุปกรณ์
- ต้นทุนเกี่ยวกับการออกแบบ และการให้ความช่วยเหลือทางด้านเทคนิคก่อสร้าง
- ต้นทุนในการแก้ไขงาน และประกันผลงาน
- ค่าเสียหายต่อบุคคลที่สามเรียกร้อง
- ค่าเบี้ยประกันภัยโรงงาน ทรัพย์สินที่เกี่ยวข้องกับงานก่อสร้าง
- ต้นทุนการย้ายเข้าและย้ายออกจากสถานที่ก่อสร้าง
- ฯลฯ