จรรยาบรรณของผู้สอบบัญชี คือ มรรยาทของผู้สอบบัญชี นั่นเอง

มรรยาทของผู้สอบบัญชี ประกอบด้วย

- ความเป็นอิสระ ความเที่ยงธรรม และความซื่อสัตย์สุจริต

- ความรู้ ความสามารถ มาตรฐานในการปฏิบัติงาน

- มรรยาทต่อลูกค้า

- มรรยาทต่อเพื่อนร่วมวิชาชีพ

- มรรยาททั่วไป

ขอขยายความมรรยาทของผู้สอบบัญชีในหัวข้อต่างๆ ดังนี้ คือ

ความเป็นอิสระ ความเที่ยงธรรม และความซื่อสัตย์สุจริต

ไม่รับสอบบัญชีในกิจการที่ตนขาดความเป็นอิสระ ขาดความเป็นกลาง โดยมีผลประโยชน์หรือตำแหน่งเกี่ยวข้องกับกิจการนั้น หรือโดยมีเหตุอื่นที่อาจก่อให้เกิดความลำเอียง

ในหัวข้อนี้ มี 2 ส่วนหลักๆ คือ ส่วนที่หนึ่ง คือ ผู้สอบบัญชีจะสามารถปฏิบัติงานได้โดยอิสระ ทั้งโดยตำแหน่ง ความสัมพันธ์ และผลประโยชน์ ในข้อนี้ต้องนำหลักที่เกี่ยวกับ "ผลประโยชน์ทับซ้อน" หรือที่เรียกว่า Conflict of Interest มาคำนึงถึงด้วย ผลประโยชน์ประการเดียวที่ผู้สอบบัญชีมีได้ คือ ค่าธรรมเนียมที่ได้รับจากการประกอบวิชาชีพสอบบัญชี หรือหน้าที่ในการประกอบวิชาชีพอิสระที่เกี่ยวกับกิจการนั้น

ส่วนที่สองคือ การปฏิบัติงานสอบบัญชีด้วยความเที่ยงธรรม และซื่อสัตย์สุจริต และไม่ปกปิดข้อเท็จจริง หรือบิดเบือนความจริงอันเป็นสาระสำคัญ โดยการแสดงความเห็นที่อาจทำให้เกิดการหลงผิดหรืออาจเสียหายแก่กิจการที่สอบบัญชี

ความรู้ ความสามารถ มาตรฐานในการปฏิบัติงาน

ในข้อนี้จะเกี่ยวข้องโดยตรงกับเนื้อหาการปฏิบัติงาน โดยในมรรยาทของผู้สอบบัญชีระบุไว้ 7 ข้อ คือ

1. จะไม่สอบบัญชีในกิจการที่เกินความรู้ความสามารถของตน

2. จะปฏิบัติงานสอบบัญชีด้วยความระมัดระวังและรอบคอบ ตามมาตรฐานการสอบบัญชีที่รับรองทั่วไป

3. ไม่รับรองในรายงานผู้สอบบัญชีโดยแสดงความเห็นเกี่ยวกับการคาดคะเนรายการใดๆ

4. ไม่รับรองในรายงาน โดยแสดงความเห็นต่องบการเงินในกิจการที่ตนมิได้ปฏิบัติงานสอบบัญชี หรือควบคุมงานสอบบัญชีตามาตรฐานการสอบบัญชี

5. ไม่ยินยอมให้ผู้อื่นอ้างว่าตนเป็นผู้ทำการสอบบัญชี โดยตนมิได้ปฏิบัติงานจริง

6. ให้บันทึกความเห็นไว้ เมื่อปรากฏว่ามีการปฏิบัติที่ขัดกับหลักการบัญชีที่รับรองทั่วไป และมีผลกระทบที่สำคัญต่องบการเงิน

7. การให้ความเห็นที่มีเงื่อนไข หรือไม่แสดงความเห็น หรือแสดงความเห็นว่า งบการเงินไม่ถูกต้อง ต้องแสดงเหตุผลไว้ด้วย

มรรยาทต่อลูกค้า

กำหนดไว้ง่ายๆ 2 ข้อ คือ

1. ไม่เปิดเผยความลับของกิจการที่ตนได้รู้มาในหน้าที่จากการสอบบัญชี เว้นแต่ต้องให้ถ้อยคำในฐานะพยานตามกฎหมาย และ

2. ไม่ละทิ้งการปฏิบัติงานสอบบัญชีที่รับไว้แล้ว โดยไม่มีเหตุอันสมควร

มรรยาทต่อเพื่อนร่วมวิชาชีพ ประกอบด้วย

1. ไม่แย่งงานสอบบัญชีจากผู้สอบบัญชีอื่น

2. ไม่ทำการสอบบัญชีเกินกว่าที่ได้รับมอบหมายจากผู้สอบบัญชีรับอนุญาตอื่น เว้นแต่จะได้รับอนุญาตจากผู้มอบหมายนั้น

มรรยาททั่วไป ประกอบด้วย

1. ไม่กระทำการใดๆ อันอาจนำมาซึ่งความเสื่อมเสียเกียรติศักดิ์แห่งวิชาชีพ

2. ไม่โฆษณาหรือยินยอมให้ผู้อื่นโฆษณาด้วยประการใดๆ ซึ่งการประกอบวิชาชีพ เว้นแต่การแสดงชื่อ คุณวุฒิ ที่อยู่ หรือชื่อและที่ตั้งสำนักงานของตน

3. ไม่ให้หรือรับว่าจะให้ทรัพย์สินหรือประโยชน์ใดๆ เพื่อเป็นการจูงใจให้บุคคลอื่นแนะนำ หรือจัดหางานการสอบบัญชีมาให้ตนทำ

4. ไม่เรียกหรือรับทรัพย์สินหรือประโยชน์จากบุคคลใด ในเมื่อบุคคลนั้นได้รับงานเพราะการแนะนำหรือการจัดหางานของตนในฐานะที่เป็นผู้สอบบัญชีของกิจการนั้น

5. ไม่กำหนดค่าธรรมเนียมหรือค่าตอบแทน โดยถือเอาอัตราสูงต่ำของยอดเงินหรือของมูลค่าทรัพย์สินใดที่ตนสอบบัญชี หรือมีส่วนร่วมในการสอบบัญชีเป็นเกณฑ์

อยากได้ผลการวิเคราะห์งบการเงินของบริษัท

ขอดูตัวอย่างประกอบด้วยค่ะ