ดิฉันมีอาชีพเป็นแม่บ้าน เมื่อประมาณต้นปีที่ผ่านมามีปัญหากับสามีเรื่องสามีมีผู้หญิงอื่น จึงได้หอบลูกออกจากบ้านมาอาศัยอยู่กับญาติพี่น้อง และออกไปค้าขายหาเลี้ยงตัวเองและลูก ซึ่งยังเล็กไปวัน ๆ 
 
ตอนนี้ดิฉันยังตกลงกับสามีเรื่องทรัพย์สินไม่ได้และสามีบอกว่าทุกบาททุกสตางค์ในการซื้อทรัพย์สินเป็นเงินของเขาทั้งนั้น  สามีท้าให้ไปฟ้องศาล ดิฉันจึงอยากจะถามว่า
 
1. ถ้าก่อนแต่งงานสามีและดิฉันไม่มีทรัพย์สินอะไรเลย ต่อมาเมื่อได้แต่งงานและใช้ชีวิตอยู่ร่วมกัน สามีทำงานนอกบ้าน  ส่วนดิฉันไม่ได้ทำงานมีรายได้ โดยสามีให้ทำหน้าที่แม่บ้านดูแลลูกและสามี ทำให้ทรัพย์สินที่สมสร้างขึ้นมาระหว่างเราสองคนเป็นเงินที่มาจากรายได้ของสามีฝ่ายเดียว ดิฉันจะมีส่วนแบ่งในทรัพย์สินเหล่านี้หรือไม่ 
 
2. ถ้าดิฉันมีสิทธิในทรัพย์สินตามข้อ 1 ด้วย ในระหว่าง การฟ้องร้องอาจต้องใช้เวลา จะมีวิธีป้องกันมิให้สามีนำทรัพย์สินไปขายได้หรือไม่
 
3. ในระหว่างนี้ถ้าจะขอให้เขานำเงินเดือนมาจ่ายเป็นค่าใช้จ่ายดิฉันและลูกไปพลางก่อนจะได้หรือไม่
กนกพร
 
ทรัพย์สินที่สามีหรือภริยาฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งต่างทำมาหาได้ในระหว่างการสมรส (ซึ่งมิใช่เป็นทรัพย์ที่มีผู้อื่นยกให้หรือได้รับมรดกเป็นการส่วนตัวแล้ว) จะเป็นสินสมรสทั้งสิ้น โดยไม่ต้องคำนึงว่าฝ่ายใดได้มี/หรือไม่มีส่วนร่วมในการทำมาหาได้นั้นหรือไม่ 

บางคนได้เปรียบเทียบการสมรสว่าเสมือนการเข้าเป็นหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจ สินสมรสจึงถือเป็นกำไรที่หุ้นส่วนหามาได้ จึงควรเป็นเจ้าของร่วมกันในที่นี้คือทั้งสามีและภริยา แม้ต่อมาสามีภริยาจะแยกกันอยู่ หรือบวชเป็นพระภิกษุ ตราบใดที่ยังไม่ได้หย่ากัน  แม้อีกฝ่ายหนึ่งจะเป็นพ่อบ้านหรือแม่บ้านที่ไม่มีรายได้ ก็ต้องถือว่าทรัพย์สินที่หามาได้ในระหว่างการสมรสนั้นเป็นสินสมรส 
 
ดังนั้นถ้าหากว่าการสมรสได้สิ้นสุดลง จะเป็นด้วยคู่สมรสฝ่ายใดตายหรือมีการหย่าหรือศาลมีคำพิพากษาให้การสมรสสิ้นสุดลง  ก็ตามทรัพย์สินที่เป็นสินสมรสทั้งหมดจะต้องมีการแบ่งกรรมสิทธิกันคนละครึ่ง

ในกรณีที่มีการฟ้องหย่า มีการขอแบ่งสินสมรส และขอค่าเลี้ยงชีพสำหรับคู่สมรสที่หากมีการหย่า และขอค่าอุปการะเลี้ยงดูบุตรไว้ด้วยแล้ว หากคดียังอยู่ในระหว่างการพิจารณา  ซึ่งคำพิพากษายังไม่ถึงที่สุดนั้น ถ้าระหว่างนี้กรณีอาจจะมีความเสียหายเกิดขึ้น เช่น ได้สืบทราบมาว่าคู่สมรสอีกฝ่ายหนึ่งได้ตกลงจะขายสินสมรสที่อยู่ในความครอบครองของเขาให้ผู้อื่น ซึ่งอาจจะมีผลต่อรูปคดีได้ว่าหากต่อมาศาลพิพากษาให้แบ่งสินสมรสคนละครึ่ง  คดีก็ไม่อาจจะบังคับคดีได้ เพราะไม่มีทรัพย์สินอยู่ในขณะที่มีการบังคับคดีแล้ว หรือเปลี่ยนไปใส่ชื่อญาติพี่น้องของตนเองไว้แทนเพื่อมิให้มีการบังคับคดีได้ 
 
ดังนั้นจึงสามารถยื่นต่อศาลขอให้มีการอายัดอสังหาริมทรัพย์หรือยึดสังหาริมทรัพย์ไว้เป็นการชั่วคราวเพื่อป้องกันมิให้นำทรัพย์สินไปจำหน่าย หรือยักย้ายถ่ายเท ในระหว่างที่มีการดำเนินคดีได้
 
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1530 บัญญัติว่า ขณะคดีฟ้องหย่าอยู่ในระหว่างการพิจารณา ถ้าฝ่ายใดร้องขอ ศาลอาจสั่งชั่วคราวให้จัดการตามที่เห็นสมควร เช่น ในเรื่องสินสมรส ที่พักอาศัย การอุปการะเลี้ยงดูสามีภริยา และการพิทักษ์อุปการะเลี้ยงดูบุตร
 
ตราบใดที่ยังไม่มีคำพิพากษาให้หย่า หรือได้จดทะเบียนหย่ากัน  ต้องถือว่าความสัมพันธ์ระหว่างสามีภริยายังมีอยู่  ซึ่งมีผลให้ยังต้องมีการอุปการะเลี้ยงดูซึ่งกันและกัน  ดังนั้นการที่คู่สมรสฝ่ายใดไม่มีรายได้เพียงพอที่จะมีเงินใช้จ่ายสำหรับเลี้ยงดูตนเองและลูก ก็ย่อมมีสิทธิ ที่จะขอต่อศาลให้ศาลมีคำสั่งให้คู่สมรสที่มีรายได้เป็นผู้จ่ายค่าอุปการะเลี้ยงดูในระหว่างคดีได้ 
 
และถึงแม้ว่าฝ่ายที่เดือดร้อนจะมีญาติพี่น้องที่สามารถให้ความช่วยเหลือได้  แต่บุคคลเหล่านั้นถือว่าเป็นบุคคลภายนอก ไม่มีหน้าที่ตามกฎหมายต้องอุปการะเลี้ยงดูซึ่งกันและกัน 
 
แม้ศาลจะยังไม่มีคำพิพากษาให้จ่ายค่าอุปการะเลี้ยงดูบุตร  ในระหว่างคดีคู่สมรสอีกฝ่ายซึ่งเดือดร้อนในเรื่องค่าใช้จ่ายสำหรับตนเองและลูก  ย่อมจะใช้วิธีร้องขอต่อศาล ขอให้คู่สมรสที่มีรายได้ช่วยเหลือค่าอุปการะเลี้ยงดู โดยขอให้นำเงินมาวางที่ศาลเพื่อจะได้นำมาเป็นค่าจ่ายค่าอุปการะเลี้ยงดูให้ตนและบุตรก่อนศาลมีคำพิพากษาได้.

ใช้บัตรเครดิตเติมน้ำมัน

แม้ว่าจะได้มีการดำเนินคดีอาญากับผู้ต้องหารายนี้ไปแล้ว แต่มีผู้อ่านท่านหนึ่งได้นำมาเล่าฝากเตือนท่านผู้อ่านทั้งหลายที่นิยมใช้บัตรเครดิตในการเติมน้ำมัน ยิ่งในยุคนี้ที่น้ำมันแพงลิตรละเกือบสามสิบบาทด้วยแล้ว คือผู้ที่ขับรถทั้งหลายเมื่อเติมน้ำมันแล้วมักจะส่งบัตรเครดิตให้พนักงานบริการนำไปเข้าเครื่องรูดคิดเงินแล้วนำมาให้เจ้าของบัตรเซ็นชื่อที่รถ แล้วเจ้าของรถก็ขับรถออกไปโดยสะดวก
 
ผู้อ่านรายนี้ได้เติมน้ำมันเต็มถังที่ปั๊มน้ำมันแห่งหนึ่งคิดเงินจำนวน 1,200 บาท หลังจากนั้นประมาณ 2 อาทิตย์ ได้รับการติดต่อทางโทรศัพท์จากพนักงานให้บริการเกี่ยวกับบัตรเครดิตของธนาคารผู้ใช้บัตรเครดิตสอบถามว่าเจ้าของบัตรใช้รถยนต์ยี่ห้ออะไร ทำไมในวันเดียวกันและปั๊มเดียวกันจึงเติมน้ำมันถึง 3 ครั้ง เป็นเงินรวมเกือบ 4,000 บาท 
 
ผู้ใช้บัตรเครดิตจึงได้ติดต่อประสานไปที่พนักงานผู้นั้นจึงได้พบสลิปการใช้บัตรเครดิตรูดเติมน้ำมัน ซึ่งสลิปใบแรกจำได้ว่าเป็นลายเซ็นของตน แต่สลิปใบที่สองและสามไม่น่าจะใช่ลายเซ็นของเจ้าของบัตร การหาข้อเท็จจริงในทางลับจึงได้ย้อนกลับไปที่ปั๊มดังกล่าวอีกครั้ง 
 
จึงได้ทราบว่าหลังจากมอบบัตรเครดิตให้แล้ว เด็กปั๊มได้รูดบัตรเครดิตไว้ 3 ครั้ง และเอามาให้เจ้าของบัตรเซ็นชื่อ หลังจากนั้นเมื่อมีผู้เติมน้ำมันรายอื่นเติมน้ำมันโดยใช้เงินสดจำนวน 1,000 บาท เด็กปั๊มคนนี้ก็เอาบัตรที่รูดไว้มาดูรูปลายเซ็นของเจ้าของบัตรเครดิตแล้วเซ็นชื่อในสลิปเก็บไว้ให้ปั๊มน้ำมันว่าลูกค้ารายที่เติมน้ำมัน 1,000 บาท ชำระเป็นบัตรเครดิต ส่วนเงินสด 1,000 บาท ก็เอาเข้ากระเป๋าตามระเบียบ และผู้เติมน้ำมันเงินสดรายต่อมาอีก 1,500 บาท ก็ใช้วิธีเดียวกัน แต่พนักงานบัตรเครดิตซึ่งมีหน้าที่แจ้งยอดการใช้เงิน เกิดความสงสัยว่า ทำไมเจ้าของบัตรเครดิตจึงเติมน้ำมันในวันเดียวกันและปั๊มเดียวกันเป็นจำนวนเงินเกือบ 4,000 บาท 
 
แม้จะเอาผิดกับเด็กปั๊มในการดำเนินการตามกฎหมายได้แต่ยังมีเหยื่ออีกเป็นจำนวนมากที่อาจจะเอาเพียงเล็กน้อยเช่น วันละไม่กี่ร้อยบาท ซึ่งผู้ใช้บัตรเครดิตก็ไม่ได้สนใจรายการใช้บัตรเครดิตในแต่ละครั้งว่ามีความผิดปกติหรือไม่ 
 
ดังนั้นทางที่ดีในการส่งบัตรเครดิตเพื่อรูดใช้น้ำมันแต่ละครั้งจึงควรให้เครื่องรูดการ์ดอยู่ในสายตาของเจ้าของบัตร หากต้องนำไปรูดที่ไกล ๆ ก็ควรตามไปดู หรือใช้เงินสดจะปลอดภัยและสบายใจกว่า.

การกู้ยืมเงินของคู่สมรส

การที่ภริยาของผมกู้ยืมเงินก้อนหนึ่งจากเพื่อน โดยปลอมลายมือชื่อผมในหนังสือสัญญากู้เงิน ที่สำคัญคือเธอเอาโฉนดที่ดินบ้านที่เป็นสินสมรสไปเป็นหลักประกันโดยเขียนระบุไว้ในสัญญาว่าให้ผู้ให้กู้ยึดถือโฉนดที่ดินแปลงนี้ไว้เป็นประกันหนี้ ผมในฐานะสามีจะได้รับความเสียหายหากภริยาไม่ชำระหนี้ด้วยหรือไม่ และสามารถฟ้องเพิกถอนสัญญากู้นี้ได้หรือไม่
               
ภาคภูมิ
   
การที่กฎหมายกำหนดว่าในการจัดการสินสมรสของคู่สมรสฝ่ายหนึ่งจะต้องได้รับความยินยอมจากคู่สมรสอีกฝ่ายหนึ่งด้วยนั้น ปัญหาก็คือว่าการที่ภริยาไปกู้เงินเจ้าหนี้โดยไม่ได้รับความยินยอมจากสามีนั้น จะทำให้สามีเสียหายหรือไม่เพราะเป็นการนำโฉนดที่ดินที่เป็นสินสมรสไปเป็นประกันการกู้ยืมเงินนี้ด้วย จะเห็นได้ว่า สัญญากู้ยืมเงินระหว่างภริยากับเจ้าหนี้ที่มีการปลอมลายมือชื่อสามีนั้นเป็นข้อเท็จจริงอย่างหนึ่งว่าภริยากู้ยืมเงินจากเจ้าหนี้โดยไม่ได้รับความยินยอมจากสามี ซึ่งเท่ากับว่าสัญญากู้ยืมเงินนี้ไม่สมบูรณ์ซึ่งก็เป็นเรื่องระหว่างเจ้าหนี้กับลูกหนี้ มิได้เกี่ยวข้องกับสินสมรสของสามีแต่อย่างใด
   
เพราะประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1476(4) บัญญัติไว้ในเรื่องของ “การให้กู้ยืมเงิน” ว่าสามีภริยาจะต้องจัดการร่วมกันหรือได้รับความยินยอมจากอีกฝ่ายหนึ่ง พูดง่าย ๆ คือ กฎหมายกำหนดให้คู่สมรสที่จะให้ผู้อื่นยืมเงินเป็นนิติกรรมที่ต้องได้รับความยินยอมจากคู่สมรสอีกฝ่ายหนึ่งในการจัดการสินสมรส ส่วนการที่คู่สมรสเป็นผู้กู้ยืมเงินจากผู้อื่นเอง ศาลได้วางแนววินิจฉัยมาตราดังกล่าวไว้ว่าเป็นเรื่องการกู้ยืมมิใช่เรื่องการให้กู้ยืม จึงไม่ต้องห้ามในการที่จะต้องขอความยินยอมจากสามีแต่อย่างใด
   
ส่วนการที่ภริยานำโฉนดที่ดินที่เป็นสินสมรสไปเป็นประกันหนี้นั้น ถึงแม้ว่าเจ้าหนี้จะฟ้องหนี้ในสัญญากู้และศาลมีคำสั่งให้นำโฉนดที่ดิน   ฉบับนี้ส่งในชั้นศาลเพื่อการบังคับคดี ถ้าหากว่า   หนี้ที่เจ้าหนี้ฟ้องภริยานั้นสามีมิได้เป็นหนี้ร่วม    กับภริยาแล้วจะยังไม่ถือว่าเป็นกรณีที่สามีได้รับความเสียหายหรือเป็นการโต้แย้งสิทธิของสามี    การบังคับคดีเพื่อชำระหนี้จึงไม่กระทบกระเทือนสิทธิของสามีแต่อย่างใด เพราะเจ้าหนี้จะบังคับคดีหนี้ส่วนตัวของภริยาจากสินสมรสได้เพียงในส่วนของภริยาเท่านั้น ไม่เกี่ยวกับสินสมรสในส่วนที่เป็นของสามี
   
การทำนิติกรรมสัญญากู้ยืมเงินโดยเอาโฉนดที่ดินที่เป็นสินสมรสไปเป็นประกันหนี้ดังกล่าวจึง   ไม่การกระทบสิทธิของสามีแต่อย่างใดและไม่เป็นการโต้แย้งสิทธิของสามี ถ้าสามีจะฟ้องต่อศาล   เพื่อขอเพิกถอนสัญญากู้ยืมเงิน ศาลอาจจะยก   ฟ้องได้เพราะสามียังไม่มีอำนาจฟ้องด้วยเหตุผลข้างต้น (อ่านรายละเอียดในคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 6193/2551).

 หนังสือหย่า

ผมกับภริยาได้แยกกันอยู่และเมื่อเดือนที่แล้วได้ทำหนังสือหย่าถือกันไว้คนละฉบับ ซึ่งนัดกันไว้ว่าจะไปจดทะเบียนหย่ากันในเดือนนี้ ขณะนี้เธอโทรฯ มาบอกว่าเธอไม่ไปอำเภอเว้นแต่ว่าผมจะจ่ายเงินค่าเลี้ยงดูเธอก้อนหนึ่งก่อน และเป็นเงินที่มากพอสมควร ซึ่งเป็นไปไม่ได้เพราะผมไม่มี และทุกวันนี้เพื่อเห็นแก่ลูกผมก็ต้องใช้หนี้ที่เธอไปก่อไว้หลายราย ผมอยากทราบว่าหนังสือหย่าที่เรามีอยู่จะมีผลในทางกฎหมายแล้วหรือไม่ ผมนำหนังสือหย่าไปจดทะเบียนหย่าเองที่อำเภอได้หรือไม่เพราะผมกลัวว่าเธอจะไปสร้างหนี้มาให้ผมรับผิดชอบอีก
             
พิสุทธิ์
   
หลังจากที่มีการบังคับใช้กฎหมายในเรื่องการสมรสที่ถูกต้องตามกฎหมายคือ การจดทะเบียนสมรสแล้ว ดังนั้นเมื่อการสมรสต้องกระทำโดยทางทะเบียน การหย่ามีขึ้นได้ก็ต่อเมื่อได้มีการลบล้างทางทะเบียน เช่นกัน มิฉะนั้นการหย่าย่อมไม่สมบูรณ์ นั่นคือชายหญิงแม้ทำหนังสือหย่ากันไว้แต่ถือว่ายังมีฐานะเป็นสามีภริยาตามกฎหมาย การทำหนังสือหย่ายังไม่มีผลทำให้การสมรสสิ้นสุดลง เหตุผลสำคัญที่กฎหมายยังไม่ให้หนังสือหย่ามีผลให้การสมรสสิ้นสุดเพราะเพื่อให้สามีภริยาได้มีโอกาสยับยั้งชั่งใจ ก่อนการจดทะเบียนหย่าอาจยังมีสิทธิเปลี่ยนใจหรือทบทวนหลาย ๆ ด้านซึ่งอาจมีสิทธิคืนดีกันได้ 
   
อย่างไรก็ตาม การที่จะนำหนังสือหย่าไปอำเภอหรือสำนักงานเขตเพื่อจดทะเบียนหย่าเองโดยตรงนั้น ถ้าพูดกันในภาษากฎหมายจะใช้คำว่า สภาพแห่งหนี้ยังไม่เปิดช่องให้บังคับได้ ทางแก้คือถ้าฝ่ายหนึ่งไม่ยอมไปจดทะเบียนหย่าให้ อีกฝ่ายหนึ่งหากประสงค์หย่าต้องฟ้องศาลเพื่อให้บังคับตามหนังสือหย่าให้ ซึ่งศาลจะตัดสินโดยใช้ถ้อยคำเช่น “ให้จำเลยหย่าขาดจากการเป็นสามีภริยากับโจทก์” หลังจากนั้นจึงสามารถดำเนินการจดทะเบียนหย่าต่อนายทะเบียนได้ เมื่อนายทะเบียนได้จด ทะเบียนการหย่าให้แล้ว การหย่าจะมีผลสมบูรณ์นับแต่วันจดทะเบียนหย่าเป็นต้นไป.

บันทึกท้ายทะเบียนหย่า

สามีและดิฉันจดทะเบียนหย่าได้ 8 ปีแล้ว โดยมีทรัพย์สินในระหว่างเป็นสามีภริยา คือ ที่ดิน 2 แปลง สามีได้ตกลงไว้ท้ายทะเบียนหย่าในเรื่องเกี่ยวกับทรัพย์สินว่า ที่ดินแปลงแรกยกให้ดิฉัน แปลงที่ 2 ยกให้ลูก ซึ่งตอนหย่ากันลูกอายุเพียง 8 ขวบ แต่สามีก็มิได้ปฏิบัติตามสัญญาจดทะเบียนโอนตามที่ได้ตกลงกันไว้ขณะหย่า กลับเอาภริยาใหม่เข้ามาอยู่ในบ้านซึ่งปลูกอยู่บนที่ดินที่ยกให้ดิฉัน ถ้าตอนที่ทำสัญญามิได้ให้ลูกเป็นคู่สัญญารับรู้ด้วย จะต้อง  มีการฟ้องร้องเพื่อให้สามีปฏิบัติตามข้อตกลง  ในทะเบียนหย่าได้หรือไม่
               
วรรณดี
   
กำหนดเวลาการฟ้องร้องคดีที่เรียกกันสั้น ๆ ว่า “อายุความ” นั้น กฎหมายจะเขียนไว้ในแต่ละเรื่องว่ามีอายุความฟ้องคดีภายในกำหนดเวลากี่ปี และถ้ากรณีที่สัญญาใดไม่มีกฎหมายกำหนดอายุความฟ้องร้องคดีไว้ ก็ต้องใช้อายุความฟ้องร้องคดีทั่วไป คือต้องฟ้องภายใน 10 ปี นับแต่วันทำสัญญา
   
ข้อตกลงท้ายทะเบียนหย่าถือว่าเป็นสัญญาประนีประนอมยอมความอย่างหนึ่ง เมื่อ
ไม่ได้มีกฎหมายกำหนดอายุความการฟ้องร้องคดีไว้ สัญญาประนีประนอมยอมความจึงมีอายุความที่ต้องมีการฟ้องร้องคดีภายใน 10 ปี นับแต่วันทำสัญญา ดังนั้นกรณีที่สามีได้ทำบันทึกท้ายทะเบียนหย่ายกทรัพย์ให้ภริยา คู่สัญญาในที่นี้คือ สามีฝ่ายหนึ่ง กับภริยาอีกฝ่ายหนึ่ง ดังนั้นภริยาในฐานะคู่สัญญาจะต้องฟ้องคดีให้สามีโอนที่ดินให้ตามข้อตกลงท้ายทะเบียนหย่าภายใน 10 ปี นับแต่วันทำสัญญา
   
แต่สำหรับข้อตกลงในท้ายทะเบียนหย่าที่จะยกทรัพย์สินให้ลูกนั้น จะเห็นได้ว่าลูกจะ   มิได้เป็นคู่สัญญาด้วย แต่เมื่อได้มีข้อตกลงข้อหนึ่งที่ให้ลูกเป็นผู้ได้รับประโยชน์จากสัญญาด้วย ในทางกฎหมายจะถือว่าลูกเป็นบุคคลที่สามหรือบุคคลภายนอกผู้ได้รับประโยชน์จากสัญญา จึงเรียกสัญญาประเภทนี้ว่า “สัญญาเพื่อประโยชน์แก่บุคคลภายนอก” อีกสัญญา
หนึ่งด้วย
   
โดยสิทธิของบุคคลภายนอกที่มิได้เข้ามาเป็นคู่สัญญาตั้งแต่แรกจะยังไม่เกิด จนกว่าบุคคลภายนอกผู้นั้นจะได้แสดงสิทธิว่าตนจะเข้ารับประโยชน์จากสัญญา ดังนั้นอายุความ 10 ปีของบุคคลภายนอกหรือบุคคลที่สามผู้เข้ารับประโยชน์จากสัญญาจึงเริ่มนับ 1 ตั้งแต่เมื่อ
ได้แสดงให้เห็นว่าตนจะเข้ารับประโยชน์จากสัญญา เช่น ถ้าได้ทวงถามให้บิดาโอนที่ดินให้ลูกตามที่ตกลงกันไว้ ตั้งแต่เดือนมกราคา 2553 คดีก็จะขาดอายุความฟ้องร้องสำหรับการจะฟ้องศาลเพื่อให้บังคับคดีให้บิดาโอนที่ดินให้ลูกภายในเดือนมกราคม 2563 เป็นต้น ดูตัวอย่างคดี
ในคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2675/2551.

ค่าอุปการะเลี้ยงดูบุตร

สามีอยู่กินกับผู้หญิงคนหนึ่งมาก่อนและปัจจุบันก็ยังอยู่ด้วยกันแต่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสและไม่มีลูกด้วยกัน ส่วนดิฉันกำพร้าพ่อแม่และสามีรับเป็นผู้อุปการะส่งเสียให้เรียน และรับดิฉันมาจากต่างจังหวัดจนดิฉันเรียนจบปริญญาตรี ต่อมาดิฉันสอบบรรจุข้าราชการได้ สามีจึงได้จดทะเบียนสมรสกับดิฉันเพราะดิฉันตั้งครรภ์ หลังจากคลอดลูกได้ประมาณ 2 เดือน จึงได้ทราบว่าผู้อุปการะของดิฉันมีภริยาอยู่แล้ว
   
สามียื่นเงื่อนไขว่าจะยอมหย่าถ้าดิฉันยกลูกให้สามีและผู้หญิงคนนั้น ซึ่งเขาทั้งคู่ร่ำรวยมากและไม่มีทายาท ดิฉันทราบเต็มอกว่าฝ่ายหญิงไม่ได้ต้องการลูกดิฉันเธออยากได้แต่ทะเบียนหย่า ดิฉันจึงได้ทำเรื่องขอย้ายกลับจังหวัดภูมิลำเนาเดิมโดยผู้ใหญ่ช่วยเหลือและแนะนำว่าต้องฟ้องหย่า สิ่งที่ดิฉันสงสัยคือถ้าฟ้องโดยไม่พูดถึงค่าอุปการะ  เลี้ยงดูกัน วันข้างหน้าหากดิฉันลำบากจะขอค่าเล่าเรียนลูกจากเขาได้อีกหรือไม่
               
จิตราวดี
   
แม้การสมรสของสามีภริยาจะสิ้นสุดลง แต่ไม่ทำให้หน้าที่บิดามารดาจะต้องอุปการะเลี้ยงดูบุตรผู้เยาว์สิ้นสุดลงด้วย ดังนั้นแม้ศาลจะตัดสินให้ฝ่ายหนึ่งเป็นผู้ใช้อำนาจปกครองบุตร แต่ผู้ที่ไม่ได้เป็นผู้ใช้อำนาจปกครองบุตรก็ยังมีหน้าที่อุปการะเลี้ยงดูบุตรผู้เยาว์ด้วย โดยศาลจะให้ฝ่ายใดจ่ายค่าอุปการะเลี้ยงดู หรือทั้งสองฝ่ายต้อง ช่วยกันจ่ายค่าเลี้ยงดู ศาลจะดูจากความสามารถของผู้มีหน้าที่ต้องให้ ฐานะของผู้รับ และพฤติการณ์แห่งกรณีประกอบกัน และถึงแม้ศาลจะไม่ให้อีกฝ่ายหนึ่งจ่ายค่าอุปการะเลี้ยงดูบุตรด้วย แต่ต่อมาถ้าฝ่ายนั้นมีพฤติการณ์ รายได้ หรือฐานะเปลี่ยนแปลงไป ศาลจะสั่งแก้ไขเปลี่ยนแปลงการจ่ายค่าอุปการะเลี้ยงดูบุตรได้ โดยอาจเพิ่ม ลด หรือกลับให้จ่ายค่าอุปการะเลี้ยงดูอีกก็ได้
   
บางครั้งคดีที่ศาลตัดสินแล้วไม่ได้กำหนดไว้ว่าจะให้ฝ่ายใดเป็นผู้จ่ายค่าอุปการะ เลี้ยงดูไว้ แต่บิดามารดายังมีหน้าที่อุปการะเลี้ยงดูและให้การศึกษาแก่บุตรผู้เยาว์เท่า ๆ กัน อธิบายตัวอย่างง่าย ๆ เช่น บิดามารดาหย่ากันโดยมิได้กล่าวถึงค่าอุปการะเลี้ยงดูบุตรไว้ ถ้ามารดาเป็นผู้จ่ายค่าอุปการะเลี้ยงดูฝ่ายเดียวจนเด็กบรรลุนิติภาวะ มารดาจะฟ้องเรียกค่าอุปการะเลี้ยงดูที่ได้ออกไปก่อนนับแต่วันหย่าจนบุตรบรรลุนิติภาวะได้ ส่วนจะเป็นจำนวนเท่าใดขึ้นอยู่กับศาลจะใช้ดุลพินิจ แต่การฟ้องเรียกค่าอุปการะย้อนหลังนั้น มีอายุความการฟ้องร้องด้วย คือเรียกคืนได้ภายในอายุความ 5 ปี นับแต่วันที่ชำระไปแล้ว.